Overzicht actieve loopbaan

Oostenrijk  I  Architect en meubel- en productdesigner  I  www.wittmann.at

Josef Franz Maria Hoffmann (1870-1956) studeerde architectuur aan de Höhere Staatsgewerbeschule in Brünn in 1887. En ook aan de Akademie der Bildenden Künste in Wenen bij Otto Wagner en Carl von Hasenauer.

In 1895 richtte hij de kunstenaarsgroep Siebenet-Club (Club van zeven) mede op. Hij kreeg toen ook de Prix de Rome toegekend.

In 1897 was hij medewerker bij het architectenbureau van Otto Wagner. In het zelfde jaar was hij medeoprichter van de Weense Secession. Dit was een reformistische groep kunstenaars en architecten opgericht als tegenwicht van de toen heersende art-nouveaustijl.

Van 1899 tot 1936 doceerde hij aan de Kunstgewerbeschule in Wenen architectuur en vormgeving.

In 1900 reisde hij naar Groot-Brittannië. Hij ontmoette daar Charles Robert Ashbee en Charles Rennie Mackintosh van de Britse Arts & Crafts Movement. Hij nodigde hen uit om installaties te ontwerpen voor de Secession tentoonstelling die in 1900 in Wenen zou gehouden worden. Daarom werd zijn werk en dat van andere Secession ontwerpers, sterk beïnvloed door de Glasgow School en Mackintosh.

In 1903 richtten Hoffmann en Koloman Moser de Wiener Werkstätte op. Ze kregen financiële steun van de bankier, Fritz Wärndorfer (1869-1939). Hoffmann was artistiek directeur en de productiefste ontwerper van deze groep. Ze werden beïnvloed door Ashbees Guild of Handicraft.

De verheven ambitie van Hoffmann was een verbond te sluiten tussen kunst, architectuur, vakmanschap en design. Hij wou een geïntegreerde aanpak te creëren die alles zou omvatten, zowel exterieur als interieur en van meubeldesign tot een theelepeltje. De meeste van zijn ontwerpen in metaalwerk waren architectonisch van aard.

Andere goedkopere en commerciëlere ontwerpen hadden een rasterpatroon dat bekend werd als de Hoffmann-Quadratl. Dit soort decoratie werd gebruikt bij zijn stoelontwerpen, waaronder de beroemde Sitzmaschine. Hoffmann ontwierp ook glas voor de glasfabriek van J.L. Lobmeyr en Loetz Witwe. De gekleurde bovenlagen werden ingesneden en gegraveerd om de witte onderlagen zichtbaar te maken.

Naast productontwerpen had Hoffmann ook een succesvol architectenbureau. Hij ontwierp het Purkersdorf Sanatorium (1904). Het is wat men een Gesamtkunstwerk noemt. Het was het eerste meesterwerk van rationeel modernisme, en een voorloper van de basisprincipes van het Bauhaus.

Tussen 1905 en 1911 werkte hij aan het Palais Stoclet in Brussel  en in 1907 aan het Cabaret Fledermaus .

In 1905 verliet Hoffmann de Weense Secession Hij richtte met schilder Gustav Klimt (1862-1918) de Kunstschau op. In 1907 was Hoffmann medeoprichter van de Deutscher Werkbund en van 1912 tot 1920 was hij voorzitter van de Österreichischer Werkbund.

Hoffmann nam deel aan internationale tentoonstellingen:

In 1914 aan de “Deutsche Werkbund-Ausstellung” in Keulen.

In 1925 aan de “Exposition Internationale des Arts Décoratifs et Industriels Modernes” in Parijs en in 1930 aan de ‘Stockholmsutstäliningen” in Stockholm. Hoewel zijn werk sterk werd beïnvloed door de Britse Arts & Crafts, was Hoffmanns-werk anti historistisch. De rechtlijnige vormen die hij ontwikkelde, hadden een enorme invloed op het geometrische vormvocabulaire van het Modernisme.

Hoewel Hoffmann overbodige versiering in zijn ontwerpen afwees, was hij geen esthetische revolutionair zoals zijn landgenoot Adolf Loos; hij hield zich meer bezig met het verfraaien van alledaagse objecten. De hoge kwaliteit van zijn ontwerpen droeg ertoe bij dat hij een centrale rol vervulde in de internationaal gerespecteerde Werkstätle-beweging.