Overzicht actieve loopbaan

Duitsland  I  Architect en meubel- en productdesigner

Walter Gropius  (1883-1969) studeerde van 1903 tot 1905 architectuur aan de Technische Hochschule in München en daarna van 1905 tot 1907 aan de Technische Hochschule in Berlijn. Zijn eerste bouwproject in 1906 behelsde goedkope behuizing voor landarbeiders.

Van 1908 tot 1910 werkte Gropius op het kantoor van Peter Behrens in Berlijn, waar hij kantoren en meubilair voor het warenhuis Lehmann in Keulen ontwierp.

In 1910 begon Gropius met Adolf Meyer (1881-1929) een architectenvennootschap in Neubabelsberg en werd hij lid van de Deutscher Werkbund (opgericht in 1907). Als actief lid van de Werkbund verzette Gropius zich aanvankelijk tegen Hermann Muthesius’ (1861-1927) pleidooi voor standaardisatie. Hij koos partij voor Henry van de Velde, die pleitte voor individualisme en persoonlijke creativiteit in design. 

Gropius” Fagus-fabriek (1911) bevatte een innovatieve gordijnwand die aan de verticale elementen van het gebouw hing en voorkwam in de Jahrbücher (jaarboeken) van de Werkbund, die Gropius redigeerde van 1912 tot 1914. Hij ontwierp ook een modelfabriek voor de “Deutsche Werkbund-Ausstellung” in Keulen in 1914, die met zijn stalen glasconstructie een krachtige uiting van het Modernisme was.

Na de verwoesting van WOI  accepteerde Gropius de noodzaak van standaardisatie in design en werd hij directeur van de Hochschule für angewandte Kunst, die hij in 1919 met de kunstacademie in Weimar samenvoegde tot het Staatliches Bauhaus.

Tijdens zijn directeurschap van de opleiding van 1919 tot 1928 benadrukte Gropius de eenheid van de kunsten en voerde een systeem in van ateliers die werden geleid door “meesters”. In deze periode aanvaardde hij een aantal particuliere architectonische opdrachten, waaronder het Sommerfeld Haus (1921-1922), ontwierp hij verschillende witgeschilderde meubelstukken en ontwikkelde een geprefabriceerd huis voor het project “Weissenhof-Siedlung” in Stuttgart in 1927. Toen het Bauhaus naar Dessau verhuisde, omhelsde de school noodzakelijkerwijs een nieuw rationalisme en in 1925 ontwierp Gropius er een gebouw voor dat moderniteit belichaamde.

In 1934 emigreerde Gropius naar Groot-Brittannië, waar hij tot 1937 samenwerkte met architect E. Maxwell Fry (1899-1987). In Londen werkte Gropius tevens voor Jack Pritchards bedrijf lsokon, waar hij in 1936 tot hoofd design werd benoemd. Een jaar later emigreerde hij naar de VS en werd hij hoogleraar architectuur aan Harvard University.

Ondanks het feit dat hij betrekkelijk weinig designs op zijn naam heeft staan, veranderde het werk van de legendarische Walter Gropius de loop van de designgeschiedenis. Naast Ludwig Mies van der Rohe was Walter Gropius een van de meest invloedrijke figuren in de ontwikkeling van de modernistische architectuur. De belangrijkste projecten in zijn carrière waren de Fagus fabriek bij Hannover, het Bauhaus complex in Dessau en het huis dat hij voorzichzelf ontwierp in Lincoln, Massachusetts ontwierp tijdens zijn ballingschap in de Verenigde Staten.

Gropius werd beroemd als stichter en eerste directeur van Bauhaus, de bekendste kunst­en designschool van de twintigste eeuw. Het was een totaal nieuwe leeromgeving en leverde een belangrijk forum op waarin kunstenaars, ambachtslieden en klanten allen samen konden werken. In zijn geschriften over Bauhausprincipes in het midden van de jaren twintig drong Gropius erop aan dat design zich moest beperken tot specifieke basisvormen.

Deze benadering inspireerde ander designers zoals Marianne Brandt, Marcel Breuer en Wilhelm Wagenfeld. Van de eigen functionele productdesigns kwamen zijn cilindervormige deurkrukken (tegenwoordig bij FSB) en het TAC 1 theeservies, een laat ontwerp voor Rosenthal, misschien het dichtste bij de vervulling van de verheven eis dat het nuttige object ook “tijdloos” zou moeten zijn.